Strona główna  ›  Porady psychologa i pedagoga

Zabawa odgrywa ogromną rolę w rozwoju każdego człowieka. Towarzyszy nam od najmłodszych lat i jest z nami przez całe życie. Każdy z nas lubi tę formę spędzania czasu bez względu na wiek, status społeczny, zdrowie i niepełnosprawność. Każdemu z nas jest ona tak samo potrzebna. Czasem jako forma rozrywki, rozładowania emocji, relaks po ciężkim dniu, a czasem jako miła forma uczenia się.

Tak właśnie jest w przypadku małych dzieci, również dzieci niepełnosprawnych z różnego rodzaju dysfunkcjami. Dzięki temu, że ta forma działalności ludzkiej jest miła i przyjemna, ma ona także dobroczynny wpływ na rozwój i kształcenie osób upośledzonych umysłowo. Zabawa odgrywa znaczącą rolę rewalidacyjną. Poprzez zabawę często osiągniemy lepsze efekty nauczania i rozwoju niż przez stosowanie tradycyjnych metod aktywności.

                Umiejętne dobranie zabawy pozwala na kompensowanie i korygowanie różnych zaburzonych sfer dziecka, a także stwarza możliwość operowania zdobytymi informacjami, sprawdzenia własnych możliwości oraz osiągania sukcesów, które są tak istotne w budowaniu poczucia własnej wartości i wiary we własne możliwości.

                Uczenie za pomocą zabawy ułatwia dziecku angażowanie się w różnego rodzaju aktywności, wyzwala w dziecku pozytywne emocje, nastawienie do samego siebie, pozwala choć na chwilę zapomnieć  o słabościach rozwijając przy tym kreatywność, umiejętność poszukiwania i zapamiętywania, zdolność odbioru informacji, zainteresowanie i zaangażowanie emocjonalne. Poprzez zabawę rozwijamy także aktywność twórczą i artystyczną, zdobywamy nowe doświadczenia, kształtujemy i ćwiczymy umiejętności niezbędne w codziennym życiu. 

                Zabawa jest najbardziej naturalnym sposobem uczenia się, pomaga w rozwijaniu umiejętności komunikowania się, co często u dzieci niepełnosprawnych stanowi duży problem. Podczas zabawy dziecko angażuje wszystkie swoje zmysły, co pozytywnie wpływa na jego ogólny rozwój. Wspólna zabawa jest świetną terapią nie tylko dla upośledzonego umysłowo dziecka, ale także dla nas. Z zabawy nie powinno się rezygnować, ale przeciwnie powinna się ona stać jedną z podstawowych metod w pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo.
Często do dobrej zabawy potrzebne nam są chęci, pozytywne nastawienie i trochę inwencji twórczej. Kiedy mamy to wszystko, zaczynamy się bawić!

KONSTRUUJEMY TELEFON

Potrzebujemy: 2 plastikowe kubeczki, nożyczki, sznurek lub żyłka, spinacze do papieru.
W dnie obu kubeczków robimy nożyczkami małą dziurkę. Przewlekamy przez każdą z nich końce sznurka. zawiązujemy na nich spinacze – dzięki temu sznurek nie wysunie się z kubka. Bierzemy jeden kubek, drugi trzyma dziecko, naprężamy sznurek i już możemy zacząć przeprowadzać rozmowę „telefoniczną”.

UKŁADAMY I ŚPIEWAMY PIOSENKĘ

Wybieramy znaną nam i dziecku melodię i wspólnie próbujemy ułożyć do niej słowa. Żeby nie zniechęcić dziecka zbyt szybko, wystarczy ułożyć dwa do czterech wersów. Zapisujemy je na kartce i staramy się je zapamiętać śpiewając je razem z dzieckiem. Gdy już opanujemy tekst można pobawić się w występ „gwiazdy”. Zapraszamy pozostałych członków rodziny – będą widzami i urządzamy dla nich występ śpiewając własną piosenkę.
Śpiewając łatwiej zapamiętujemy, zatem gdy nasze dziecko ma na przykład problem z zapamiętaniem swojego adresu, możemy spróbować nauczyć go „śpiewająco” na wybrana melodię.

ZABAWY RUCHOWE

·         Rzucanie maskotką

Stajemy lub siadamy na przeciwko dziecka w niewielkiej odległości i zaczynamy rzucać do siebie mała maskotką. Teraz już wszystko zależy od naszej pomysłowości i wyobraźni dziecka. Możemy rzucać do obu rąk, do jednej ręki, raz do prawej, raz do lewej, raz na skos, raz „odbicie lustrzane”. Rzucanie będzie ciekawsze, gdy nadamy temat zabawie, np. Maskotka przeskakuje z wyspy na wyspę nad morzem pełnym rekinów – musimy rzucać wysoko, żeby jej rekin nie złapał swoimi zębami. Zmieniając tematy zabawa będzie atrakcyjniejsza i dziecko nawet nie zorientuje się, że ćwiczy i uczy się.

·         Tor przeszkód

Zabawa, która za każdym razem może wyglądać inaczej. Razem z dzieckiem planujemy i układamy tor. Np. Dziecko może poukładać na podłodze kilka poduszek oddalonych od siebie i przeskakiwać przez nie udając, że to kałuże. Można też jeśli mamy w domu wysokie krzesła, postawić jedno z nich, aby dziecko mogło się pod nim prześlizgiwać. Połączenie wielu elementów uatrakcyjni zabawę. Możemy ułożyć na starcie krzesło do prześlizgiwania się pod nim, następnie poduszki-kałuże, a za nimi mały stołeczek, na które dziecko musi wejść obiema nogami, zeskoczyć, wykonać obrót i wrócić tym razem slalomem pomiędzy przeszkodami. Dziecięca wyobraźnia nie zna granic, dlatego tory przeszkód będą z pewnością bardzo różnorodne.

·         Manekiny

Uzgadniamy, wymyślamy z dzieckiem dwa hasła. Jedno „uruchamiające” manekina, drugie „zatrzymujące” go. Umawiamy się kto pierwszy jest manekinem, a kto dyrygującym nim. Manekin na umówione hasło może się ruszać, chodzić po pokoju, podskakiwać itp., natomiast, gdy usłyszy drugie hasło musi zastygnąć w bezruchu dopóki nie usłyszy ponownie pierwszego hasła.

ZABAWY PLASTYCZNE Z FARBAMI, KREDKAMI, PLASTELINĄ itd.

Te zabawy są najprostszą i najbardziej lubianą przez dzieci formą spędzania czasu w pochmurne dni. Wystarczy wziąć pędzel lub kredkę do ręki i już wyobraźnia zaczyna „przelewać się” na papier. Są dzieci, które będą wolały kolorowanki i tu popis może dać rodzić – kupić kolorowankę w kiosku może każdy, ale narysować obrazek konturowy dla dziecka... Nawet najprostszy domek i drzewko mogą wzbudzić podziw i zachwyt dziecka, bo jego mama lub tata narysował dla niego obrazek. Polecam ta formę wspólnego spędzania czasu.

Wyklejanie plasteliną rysunków konturowych – rozcieranie palcem plasteliny też sprawia frajdę. Spróbujcie. Zabawa z plasteliną jest tak fajnym zajęciem, że nawet w środku lata możemy ulepić z niej sobie bałwana, a zimą cieplutkie słoneczko, czy łódkę, którą później możemy puszczać w miednicy z wodą. Pomysłów dziecku nie zabraknie. Podpowiedzmy mu tylko czasem co może wykreować. Udanej zabawy.

Poprzez zabawę z dzieckiem nie tylko przyspieszymy jego rozwój intelektualny, ale również emocjonalny
              i z pewnością zbliżymy się do siebie. Bawmy się! Bawmy się! Bawmy!